احزاب سیاسی ترکیه با انتشار بیانیه مشترکی اقدام واتس آپ در به اشتراک گذاری داده های کاربران با دیگر سامانه های پیام رسان را محکوم کردند.

به روزرسانی اخیر واتس آپ که باعث آسیب دیدن اطلاعات شخصی کاربران شد، در دستور کار مجلس ملی ترکیه قرار گرفت. نمایندگان چهار حزب سیاسی ترکیه در کمیسیون شبکه های دیجیتال مجلس، با امضای یک بیانیه مشترک ضمن محکوم کردن اقدام اخیر پیام رسان واتس آپ در به اشتراک گذاری داده های خصوصی کاربران با اشخاص ثالث، اعلام کردند: این اقدام مغایر با سیاست های راز داری این شبکه ی دیجیتال بوده و اقدام درستی نیست. در جلسه ی کمیسیون رسانه های دیجیتال مجلس، تغییر سیاست حفظ حریم خصوصی توسط واتس آپ مورد بحث و بررسی قرار گرفت و این اقدام به عنوان "دیکته" بر سایر کشورها توصیف شد. در این جلسه همچنین تصمیم بر این شد که کمیسیون رسانه های دیجیتال بار دیگر در تاریخ ۲۶ و ۲۸ ژانویه ۲۰۲۱ تشکیل جلسه دهد. قرار است در این جلسات در باره اقدام ترکیه در زمینه نرم افزار، فناوری و امنیت سایبری تصمیم گیری شود.

همچنین مقرر شد در این جلسات سخنان و پیشنهادات نمایندگان وزارت دادگستری، کشور و حمل و نقل استماع شود. علاوه بر این، قرار است سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات، سازمان های پلت فرم رسانه های اجتماعی، سمن ها و دانشمندان مربوطه نیز نظرات خود را در زمینه چگونگی مقابله با اینگونه اقدامات بیان کنند.

حسین یایمان رئیس کمیسیون رسانه های دیجیتال پارلمان ترکیه پس از این جلسه در گفتگویی با خبرنگار روزنامه ملیت اظهار داشت: حفظ امنیت داده های دیجیتال کاربران تنها با نرم افزارهای بومی و ملی امکان پذیر است. وی همچنین تأکید کرد که این کمیسیون تمام مراحل محافظت از حقوق و منافع کاربران را در رسانه های دیجیتال پیگیری خواهند کرد.

قرارداد تحمیل شده ی واتس اپ به کاربران خود برای ترکیه از دو جهت آزار دهنده است. یکی این که اطلاعات خصوصی کاربران با فیس بوک به اشتراک گذاشته می شود، دوم؛ رفتار با ترکیه به عنوان شهروند درجه دو؛ در حالی که کشورهای عضو اتحادیه اروپا از این امر معاف شده اند.

تصمیم اخیر واتس آپ، همه ی کاربران را مجبور به واکنش کرد و بسیاری از آنها رابطه ی خود را با این برنامه کاربردی قطع کردند، در این میان اما رابطه ی عالم سیاست با واتس آپ نیز حائز اهمیت است. در رأس این واکنش ها ارزیابی رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه درباره رسانه های اجتماعی در نوع خود از اهمیت بیشتری برخوردار است. از آنجا که رسانه های اجتماعی به ویژه واتس آپ در مدیریت افکار عمومی به طور مؤثر از سوی دولت و سیاسیون مورد استفاده قرار می گیرد، این وضعیت باعث می شود که سیاستمداران به تحولات شبکه های اجتماعی علاقه ی بیشتری نشان دهند.

در زمینه ی استفاده ی احزاب از پلتفرم های رسانه های اجتماعی، چندی پیش یک نظرخواهی از سوی شرکت نظرسنجی اوپتیمار انجام گرفت که نتایج جالب توجهی داشته است و بیانگر جایگاه فشرده این شبکه در میان سیاسیون است. در این نظر سنجی علاقمندی احزاب به شبکه های اجتماعی مورد سؤال واقع شده است.

براساس این نظر سنجی در حالی که اعضای حزب عدالت و توسعه فیس بوک را برای انجام تبلیغات حزبی و اطلاع رسانی ترجیح می دهند، اعضای حزب جمهوری خواه بیشتر از توییتر برای فعالیت خود استفاده می کنند. اولویت حزب حرکت ملی نیز  فیس بوک است. اما قریب به اتفاق هواداران حزب کردها (HDP) طرفدار توییتر هستند. اعضای حزب  نیک به رهبری مرال آکشنر نیز فیس بوک را بر دیگر برنامه ها  ترجیح می دهند. این در حالیست که دومین اولویت اعضای حزب عدالت و توسعه و حزب نیک توییتر است. اعضای حزب جمهوری خواه، حزب نیک و حزب کردها در جایگاه دوم استفاده از اینستاگرام هستند.

با توجه به امکاناتی که شبکه های پیام رسان اجتماعی در اختیار کاربران قرار می دهند، طبیعی است که سیاسیون نسبت به شبکه های اجتماعی بی تفاوت نباشند. تعداد دنبال کنندگان اردوغان در توییتر ۱۷ میلیون و ۳۵۶ هزار نفر است. قلیچدار اوغلو ۷ میلیون و ۳۰۴ هزار دنبال کننده دارد. در حالی که تعداد دنبال کنندگان باغچه لی ۵  میلیون و ۴۵۹ هزار نفر و خانم مرال آکشنر رهبر حزب نیک توسط ۴ میلیون و ۲۶۷ هزار نفر دنبال می شود.

اگر بخواهیم کاربران شبکه های اجتماعی را براساس جنسیت بررسی کنیم، نتایج نظرسنجی نشان می دهد که اکثر خانم ها اینستاگرام را بیشتر ترجیح می دهند. انتخاب جوانان نیز اینستاگرام است. بیشتر مردان از فیس بوک و توییتر به طور مؤثر استفاده می کنند. در یوتیوب، کاربران زن و مرد یکسان هستند. اما شبکه ی پیام رسان واتس پیش از تصمیم اخیر خود از جایگاه بسیار گسترده ای در میان عموم مردم ترکیه برخوردار بود. به همین دلیل شبکه های اجتماعی بر روی جوانان و زنان تأثیر بیشتری دارند. 

در عالم سیاست اما، رسانه های اجتماعی با اینکه یک واقعیت انکار ناپذیر هستند اما به عقیده ی رئیس جمهور ترکیه همه چیز نیستند. اردوغان پس از بالا گرفتن بحثها درباره شبکه های اجتماعی می گوید: درست است که رسانه های اجتماعی یک موضوع مهم است اما بسیار مبالغه آمیز است. ما به ارتباط مستقیم اعضای حزب با مردم اهمیت دهیم  و نیاز داریم اما به صورت رو در رو و ملاقات های حضوری.

در ماههای اخیر انتقادهای شدید و گاهی توهین آمیز برخی از کاربران از اردوغان و اعضای خانواده وی خشم رئیس جمهور ترکیه را در پی داشت و او را بر آن داشت تا مجلس این کشور را مکلف به تصویب قوانین بازدارنده در جهت کنترل فضای مجازی کند. اردوغان از اینگونه شبکه ها را به عنوان تروریست یاد کرد. در مصوبه ی مجلس ملی ترکیه مقرر شد که شبکه های اجتماعی که در ترکیه دارای کاربر هستند، در درون کشور نمایندگی ایجاد کنند تا مسئولیت جرائم کاربران بر عهده ی آنها باشد.

منابع: روزنامه حریت، روزنامه ملیت، شبکه اولوسال

تهیه کننده: سید اصغر سید ترابی

تاریخ: ۱۳۹۹/۱۰/۲۶